De vijand van de griep:
Hiernaast zie je de hoe het influenzavirus eruitziet. De antigenen bevinden zich in de kop van de uitsteeksels.
DE GRIEP - Het gevecht van het natuurlijk immuun worden
Je hebt een besmetting, als je lichaam aangevallen is door een ziekteverwekker. Het afweersysteem komt dan om de hoek kijken. Heb jij weleens de griep gehad? Dan heb je, als gastheer van het griepvirus, een waar gevecht in je lichaam overleefd. Hieronder staat het gevecht beschreven.
Hoe ontstaat de infectieziekte?
Een groepje ziekteverwekkers, ene van het virussoort Influenza, vliegt je lijf binnen via de luchtwegen. Tijdens de incubatietijd gaat het groepje zich in de slijmvliescellen vermeerderden, waarna de betreffende lichaamscellen kapot gaan. Je lijf reageert hierop: allerlei stofjes en chemische reacties zorgen ervoor dat je je ziek gaat voelen. Net zoals de chaos in een land tijdens een gevecht, zo loopt het ook niet meer op rolletjes in je lijf. Je lichaamstemperatuur gaat bijvoorbeeld omhoog. Troepen met witte bloedcellen, vallen te verdelen onder de troepen 'vreetcellen' (de macrofagen) en 'speciale troepen-cellen' (de B- en T-cellen). Zij worden door het lichaam opgetrommeld om de 'vijand' ten strijde te gaan. Met een nieuwe vijand krijg je deze strijd gemiddeld pas na 14 dagen onder controle.
Een paar bovenbouwleerlingen vertellen over het afweersysteem na een infectie:
Hoe krijg de controle terug?
De vreetcellen eten alle ziektekiemen op die er rondzwerven. Maar als je de volgende keer weer griep krijgt, zorgt je lichaam ervoor dat het is ingedekt tegen de aanval. Lees hieronder hoe dit ontstaat.
1. Herken je vijand
Eén onderdeel van het virus, die de vreetcellen hebben verorberd, blijft over. Dit zijn de antigenen. De vreetcellen maken hier gebruik van; de antigenen worden op het oppervlak van de vreetcel geplaatst.
Het bijzondere van antigenen is dat bij iedere soort ziekteverwekker één eigen uniek antigeensoort hoort, met een eigen vorm. Op iedere antigeensoort past een specifieke antistof van een speciale troepen-B-cellen. Ze passen als een puzzelstukje in elkaar.
2. Geschikte wapens maken
De speciale troepen-B-cellen kunnen na herkenning meer antistoffen maken. Deze stoffen passen vervolgens alleen op de antigenen van de ziekteverwekker waarmee het lichaam besmet is. Na contact kunnen ze alleen dat soort ziekteverwekkers uitschakelen. Antistoffen zijn dus een soort 'wapens'. Ze hebben de vorm van een katapult, maar dan zonder de elastiek (zie het plaatje hiernaast).
3. In de aanval
Grote hoeveelheden antistoffen kunnen nu worden gefabriceerd. Er moeten namelijk genoeg antistoffen gemaakt worden om alle ziekteverwekkers in het lichaam onschadelijk te kunnen maken. Echt allemaal. Want als er één overblijft, dan kan deze zich weer gaan vermenigvuldigen. Een grondige 'schoonmaak' is dus nodig. De antistoffen maken contact met de antigenen. Vervolgens wordt het virus uitgeschakeld.
De werking van de speciale troepen-T-cellen is een apart verhaal wat in de bovenbouw behandeld wordt.
Natuurlijke actieve immuniteit
Als je het virus hebt doorstaan, heb je een natuurlijke actieve immuniteit opgebouwd. De speciale troepencellen hebben geheugencellen gemaakt. Zo krijgen ze de volgende keer de antigenen snel te pakken.
Natuurlijk, omdat je het zelf voor elkaar gekregen hebt.
Actief, omdat je lichaam zelf antistoffen heeft gemaakt
Immuun, omdat je lichaam geheugencellen heeft gemaakt, die je beschermen tegen een volgende invasie van dezelfde ziektekiemen.
Je wordt niet meer ziek van die ziekteverwekker.
Helaas kent de griep vele types, dus je kunt zo een ander griepvirus oplopen. Virussen kunnen zich snel tot nieuwe soorten ontwikkelen. Dus dan moet je weer het ziekteproces doorstaan. Maar met een goede weerstand, ben je er snel vanaf. Er bestaan veel gevaarlijker ziekteverwekkers in de wereld, waar zelfs fysiek sterke mensen niet tegen opgewassen zijn. Hoe we deze vijanden kunnen bestrijden? Lees verder onder het blokje Immuun bij voorbaat.
Voorzorgsmaatregelen
Alle organismen hebben trucjes om voort te kunnen leven met de nodige nakomelingen. De mens is hierin heel slim. Hoe wij de meest gevaarlijke ziektekiemen in het verleden hebben overwonnen, staat onder het blokje Vaccin door vacca.