Wat is een vaccinatie?

Een vaccinatie is een voorbeeld van een inenting. Als je je laat inenten, voeg je een stof aan het lichaam toe om een infectieziekte te voorkomen of genezen. Een manier hiervoor is vaccineren, waarbij je een dode of verzwakte ziekteverwekker aan het lichaam toevoegt dat ervoor zorgt dat het lichaam hier zelf antistoffen voor maakt. Het lichaam zorgt actief voor immunisatie, dus noemen we deze manier van immuun worden: kunstmatige actieve immunisatie. Als je verzwakte ziekteverwekkers inspuit zal er een kleine 'battle' in je lijf gaan plaatsvinden. Er kan een ontstekingsreactie ontstaan, waarbij je koorts kunt krijgen. Bij het inspuiten van dode ziekteverwekkers zullen er alleen antistoffen aangemaakt worden. Je bent in de meeste gevallen levenslang immuun voor de infectieziekte. Een andere manier om immuun te worden is via kunstmatige passieve immunisatie; hierbij krijgt het lichaam de antistoffen tegen de ziekteverwekker zelf toegediend; dit is een andere vorm van inenten. Het wordt bijvoorbeeld toegepast na een slangenbeet: het lichaam wordt aangevallen door gevaarlijke giftige stoffen en daar moet onmiddellijk een halt toe worden geroepen.  

Reacties en bijwerkingen

Je hebt het waarschijnlijk zelf ervaren: na een vaccinatie voelde het ledemaat, waar je ingeënt bent, een beetje stijfjes aan.Toen je de tweede BMR-prik kreeg op je negende kon de huid rondom de injectie er wat rood uitzien of kreeg je zelf huiduitslag. Bij vaccins met verzwakte ziekteverwekkers zul je een incubatietijd moeten doormaken. Het is dan mogelijk dat je er iets koorts van kan krijgen. Eén op de tien kan deze reacties verwachten. Nog minder mensen kunnen er een blauwe plek aan overhouden. Verder is er bij dit vaccin een kleine kans op keelpijn, luchtweginfecties, diarree of braken. Ieder vaccin zal zo zijn eigen bijwerkingen kunnen hebben. Of dit het vaccineren wel waard is, kun je lezen bij De discussie.

In het dagelijks leven

Vaccineren in Nederland

Het vaccineren wordt in Nederland georganiseerd door de GGD (Gemeentelijke Gezondheidsdienst). Het is een organisatie van de overheid die taken uitvoert op het gebied van de volksgezondheid en de veiligheid. Deze wil niet dat er weer bosjes mensen om gaan vallen door infectieziekten, want het geeft een enorme economische schade aan het land. Het land gaat op z'n kop staan en de economie staat dan stil. Dat kost het land veel geld. Toch is het niet verplicht om je te laten vaccineren.

De burgers willen zelf ook niet dat er een epidemie uitbreekt. Iedereen wil leven in een gezonde samenleving. Om dat te bereiken is het verstandig dat iedereen zich laat vaccineren tegen (voor de gezondheid) bedreigende infectieziekten. Maar mensen met een bepaald geloof, een type christelijk geloof of het antroposofische geloof, zijn het hier niet mee eens. En er zijn mensen die niet alle vaccins nog nodig vinden of banger zijn voor de bijwerkingen van het vaccin dan de kans om de ziekte zelf te krijgen. Onder het blokje De discussie lees je over meer over de kritische kanttekeningen die gemaakt worden bij het vaccineren.

Vaccineren aanraden of afraden?

Er zijn een paar infectieziekten bekend, die niet meer zo bedreigend zijn in ons land. Polio is er een voorbeeld van. Alleen in Pakistan en een paar Afrikaanse landen komt de infectieziekte nog voor en laait deze daar soms op. Deze landen liggen ver weg, maar vaccineren tegen polio wordt nog steeds sterk aangeraden. De infectieziekte is namelijk erg besmettelijk. Er zijn altijd bezoekers naar en vanuit deze landen, dus het kan dan nog misgaan.

In bepaalde gevallen wordt vaccinatie afgeraden. Mensen met een allergie voor kippeneiwit kunnen geen vaccin tegen gele koorts en ook geen griepprik krijgen. Verder kunnen mensen met leveraandoeningen bloedingen krijgen, als zij zich laten inenten met het hepatitis A-virus. In dat geval is het een overweging. Misschien zijn er meer voorbeelden te noemen. Als er bijzonderheden zijn, is het dus verstandig om te checken of je wel gevaccineerd mag worden.

Actueel: HPV en zikavirus

Meiden: Als het goed is hebben jullie je laten inenten tegen HPV. Klopt dat? 

De overheid regelt vanaf 2010 een vaccinatie tegen het Humaan Papillomavirus voor pubermeiden in de leeftijd van 12 jaar. Deze inenting maakt onderdeel uit van het Rijksvaccinatieprogramma. De meiden krijgen in het jaar dat ze 13 jaar worden een oproep van het R om zich te laten inenten tegen de soorten HPV nummer 16 en 18. Reden: na onderzoek bleek dat deze soorten HPV baarmoederhalskanker kunnen veroorzaken. De vaccinatie kwam in het nieuws toen er een meisje verlamd raakte in Amerika. Dit bleek achteraf niet door het vaccin te komen. Wel kun je vermoeid raken, hoofdpijn of spierpijn krijgen. Toch zijn de burgers sindsdien steeds sceptischer en kritischer geworden over vaccins. Niet alle ziektes waar kinderen tegen gevaccineerd worden, zijn namelijk levensbedreigend. En kinderen kunnen erg ziek worden van een vaccin. 

Het zikavirus heerst in Zuid-Amerika. Er zijn elders in de wereld ook al een paar besmette gevallen bekend, want mensen blijven reizen. Zwangere vrouwen lopen een risico, want hun ongeboren vrucht kan blijvende schade hiervan ondervinden. Tegen dit virus is nog geen vaccin beschikbaar.